Een late recensie van mijn vorige boek over de wereldgeschiedenis van zingeving

Hoewel ik nu vooral bezig ben met de promotie van mijn nieuwe boek Het unieke dier, was het leuk om nog een recensie tegen te komen van mijn vorige boek Waarom ben ik hier?: Een kleine wereldgeschiedenis van zingeving:

"Waarom ben ik hier? Wie zou zich die vraag nog nooit hebben gesteld? Niet gek dus dat het gelijknamige boek van Rens Bod, hoogleraar digitale geesteswetenschappen, een indrukwekkende hoeveelheid antwoorden wereldwijd inventariseert. Van hobbyisme tot ubuntu, het idee dat alle mensen met elkaar verbonden zijn. 

De verzameling antwoorden laat onomwonden zien dat zingeving meer is dan een activiteit voor religieus geïnspireerden. Moeten we verder om ons heen kijken en hieruit een ‘zingevingspalet’ samenstellen om het leven meer zin te geven en uitzichtloosheid tegen te gaan, waartoe Rens Bod oproept? [...] "

Lees hier de volledige recensie. 

Digital Round Table on the Global Perspectives on the History of the Humanities

On December 5th 2025, the Society for the History of the Humanities is hosting a digital symposium and round table discussion on the global state of the history of the humanities. For the digital event, we have invited speakers from all over the world to give their view on the history (and current state) of the study of literary, historical, cultural, philosophical or linguistic forms of knowledge.

Speakers include: Zehra Tonbul (Özyeğin University): History of the humanities from an Ottoman perspective Naomi Nkealah (University of the Witwatersrand, Johannesburg): African perspective Ignacio Sánchez Prado (Washington University in St. Louis): Central American perspective (TBC) Adam Kola (Nicolaus Copernicus University): Central European perspective Irina Podgorny (U. La Plata): South American perspective Kamelia Spassova (Sofia University): East European perspective Fenrong Liu (Tsinghua University): Chinese perspective.

For more info and the link to the talks, click here.

My talk in Arminius on The Unique Animal

It was fantastic to speak to a full house at Debatcentrum Arminius in Rotterdam about my book The Unique Animal — and to dismantle, one by one, all the supposed differences between humans and other animals for a flabbergasted audience, except for the deeper principle of unbounded recursion.

Bijeenkomst op Spui25 over "Het unieke dier" met biologen, filosofen, taalkundigen en cognitiewetenschappers

Wat een fantastische line-up! Op 4 november 2025 om 17 uur ga ik in Spui25 in discussie met Carel ten Cate, Bernice Bovenkerk en Henkjan Honing over de centrale vraag van mijn boek "Het unieke dier": waarin verschillen we van andere dieren, en wat delen we met hen? We hopen te komen tot nieuwe antwoorden. 

Rede, moraal, abstract denken, taal en religie golden lang als uniek menselijk, maar onderzoek heeft laten zien dat andere dieren deze vermogens ook kennen. Is misschien het onderscheid tussen mens en dier niet zozeer een specifieke eigenschap, maar de mate waarin we die eigenschappen ontwikkelen? 

Ik zal de bijeenkomst aftrappen met een korte voordracht over de belangrijkste inzichten uit mijn boek. Vervolgens geven Carel ten Cate (biologie), Bernice Bovenkerk (filosofie) en Henkjan Honing (muziekcognitie) elk vanuit hun discipline kort hun antwoord op de vraag waarin wij ons onderscheiden van andere dieren en wat we met hen gemeen hebben. Daarna gaan we onder leiding van Jelle Zuidema met elkaar in discussie, met input van een taalkundige (Leonie Cornips).

Toegang tot Spui25 is gratis, maar aanmelden is noodzakelijk.

Interview in Trouw over "Het unieke dier"

Lange tijd werd gedacht dat eigenschappen als rede, moraal, zelfbewustzijn, taal en zingeving uniek menselijk zijn. Maar recent onderzoek toont aan dat deze eigenschappen in andere vormen ook bij dieren bestaan. ‘Bonobo’s vertonen ceremonieel gedrag’, leg ik in dit interview uit. ‘Als het alfavrouwtje in een bepaalde richting wijst, maken de andere groepsleden zich klein en kijken eerbiedig mee. Er valt een stilte die minuten kan duren. Dat wordt geïnterpreteerd als een zingevende activiteit, sommigen zien er zelfs een vorm van religie in.’ 

Er ontbrak jarenlang een samenhangend overzicht van de veronderstelde verschillen tussen mens en dier. Ik dook in antropologische veldrapporten en in krantenmateriaal uit de hele wereld om uit te vinden wat mensen specifiek mens maakt. En ik vond uiteindelijk maar één groot verschil tussen mens en dier: ‘onbegrenste recursie’. ‘Denken over denken en dáár weer over nadenken, dat kunnen dieren niet.’

Lees het hele Trouw-interview hier.