Een Wereld Vol Patronen gerecenseerd in "De Lage Landen"

"De eeuwige zoektocht naar patronen en principes. Rens Bod schreef een majestueuze geschiedenis van onze kennis

In 2010 verscheen De vergeten wetenschappen, een geschiedenis van de humaniora waarin Rens Bod besprak hoe gebieden als taal, literatuur, muziek en kunst door de eeuwen heen zijn onderzocht door alfawetenschappers uit India, China, Afrika en Europa. Dat was al een enorm ambitieus project, maar nog grootser van opzet is zijn nieuwe boek Een wereld vol patronen. Bod geeft een historisch overzicht van de ontwikkeling van onze kennis dat zowel multidisciplinair als polycentrisch is: hij bespreekt een zeer uiteenlopende reeks van wetenschappen [...]"

Lees hier de volledig recensie.

Autumn 2019 issue of "History of Humanities" has been published

The latest issue 4.2 of History of Humanities has been published! It contains a Themed section on “The Classics of the Humanities” with foundational texts in the history of the humanities, introduced by specialists in the field. It also contains a Forum Section on “Literary Theory in Eastern Europe”, as well as two articles, two review essays and 17 book reviews. Enjoy!

Click here for the full issue.

Final Program of "The Making of the Humanities VIII" in Cape Town

This is first time that The Making of the Humanities conference takes place outside the global north, and in Africa! The wonderful program of the conference reflects this. Come to join us in Cape Town from 21-23 November to discuss the decentralization of the humanities.

See the full program here.

Prikkelende recensie van "Een Wereld Vol Patronen" op deReactor

"Ik gun daarom onze minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, Ingrid van Engelshoven, een exemplaar van Bods boek en een weekend vrij."

Lees hier de prikkelende recensie van "Een Wereld Vol Patronen" door Lucas van Deijl.

Interview in ScienceGuide over Een Wereld Vol Patronen

"Het mag een klein wonder heten dat de drukbezette #woinactie-voorman Rens Bod überhaupt nog aan taken buiten het onderwijs en onderzoek toekomt. Opmerkelijker is het nog dat hij afgelopen jaar een uitgebreide geschiedenis van de wetenschap uitbracht in boekvorm. In Een wereld vol patronen: De geschiedenis van kennis gaat Bod op zoek naar die momenten in de geschiedenis dat de mens een observatie had die soms wel, en soms niet, leidde tot een dieper inzicht.

Het waarnemen van patronen is de eerste – maar niet de enige – stap naar begrip, zo stelt Bod die talloze voorbeelden noemt: van taalverwerving tot astronomische observaties. Maar een patroon verklaart op zichzelf niets, dat is wat principes beogen te doen. Het zijn de onderliggende relaties, de mechanismen en de verhoudingen die op zichzelf niet zichtbaar zijn, waarmee we de wereld om ons heen duiden. En het is een in en in menselijke eigenschap om te proberen die bloot te leggen."

Click hier voor het hele interview.

"Een Wereld Vol Patronen" is genomineerd voor de Libris Geschiedenis Prijs

Een Wereld Vol Patronen is genomineerd voor de Libris Geschiedenis Prijs!

Het gaat om een eerste selectie van 10 boeken uit de meer dan 300 historische werken die het afgelopen jaar zijn verschenen in het Nederlands. 

Artikel over de Italiaanse vertaling van "De vergeten wetenschappen"

Nu de Italiaanse vertaling van "De vergeten wetenchappen" beschikbaar is, schrijf ik af en toe een artikel voor de Italiaanse media. Bij deze een stuk van mijn hand in Il Sole 24:

"Un tempo apice dello sviluppo intellettuale, le discipline umanistiche soffrono oggi di un enorme problema di immagine. La filologia, la storia dell’arte, la linguistica, gli studi letterari e la musicologia sono viste come un passatempo di lusso, e giudicate di poca utilità per la società e meno ancora per l’economia. Un ministro dell’economia italiano disse qualche anno fa che «con la cultura non si mangia» – il tema era proprio la cultura umanistica. Gli argomenti prodotti in difesa delle humanities enfatizzano la loro importanza per lo sviluppo del pensiero critico, per la formazione di una coscienza culturale, per l’acquisizione di una responsabilità storica e per creare cittadini democraticamente competenti.
     Questi argomenti possono essere tutti veri, ma gli studiosi sembrano ignorare la possibilità che l’assunzione di fondo, che denuncia il problema, possa essere sbagliata. [...]"

Klik hier om het hele stuk te lezen.

Recensie van "Een wereld vol patronen" door Jona Lendering

"Ik denk dat Bod er ook terecht op wijst dat we naar de wetenschap moeten kijken als een activiteit van de gehele mensheid. Dezelfde ontwikkeling van patronen, principes en convergentie en uiteindelijk de empirische cyclus is ook buiten de westerse traditie aan te wijzen en soms zijn de overeenkomsten frappant."

"Zekerheid heeft de onaangename eigenschap de mensheid verdeeld te houden terwijl twijfel de mensen verbindt. Dat is in laatste instantie waarover Een wereld vol patronen gaat: over wetenschap, over het verlangen de waarheid te benaderen, over twijfel en dus in laatste instantie over wat het is mens te zijn."

Zie hier de volledige recensie.

Italian translation has been published: "Le Scienze Dimenticate"

I am very happy to see the Italian translation of my previous book being published: "Le Scienze Dimenticate". Having studied some years at La Sapienza University in Rome, I wrote a separate preface for this Italian translation.

There is some more information on the book to found here.

Prachtige recensie van "Een wereld vol patronen" in NRC Handelsblad

"Geschiedschrijving lijdt altijd aan egocentrisme. Het gereconstrueerde verleden is meestal een projectie van het heden, vol van onze eigen vooroordelen. [...]

Het kan ook anders. In Een wereld vol patronen. De geschiedenis van kennis beschouwt Rens Bod, hoogleraar ‘Digital Humanities’ aan de Universiteit van Amsterdam, de geschiedenis van kennis zo objectief en breed mogelijk. Hij kijkt dus óók naar de prehistorie, Arabië, India, China en zelfs Afrika. Zijn aanpak blijkt een zorgvuldig samengesteld geneesmiddel tegen die nog altijd hardnekkige intellectuele bijziendheid van de wetenschapsgeschiedenis, zonder dat hij overigens ook maar iets af doet aan de prestaties van de moderne wetenschap."

Lees hier verder voor de hele recensie.

"Een wereld vol patronen" verkozen tot boek van de maand door NewScientist!

We kunnen Europa, de natuurwetenschappen en mannelijke wetenschappers allemaal uit hun centrale positie van de wetenschapsgeschiedenis halen. Dat stelt Rens Bod in een omvangrijk geschiedenisboek.

‘We besteden veel tijd aan het bestuderen van de geschiedenis, die, laten we eerlijk zijn, toch grotendeels een geschiedenis van domheid is.’ Dit schreef theoretisch natuurkundige Stephen Hawking. Rens Bod ziet dat veel wetenschappers dit vinden, maar hij denkt juist dat de kennis van het verleden ons kan inspireren bij het oplossen van nieuwe problemen. De hoogleraar digitale geesteswetenschappen vond het daarom tijd om die kennis samen te vatten in een boek.

Ga hier naar de website van NewScientist

Uitgebreid Interview in Elsevier Weekblad door Liesbeth Wytzes

‘Zoeken van patronen is een manier van overleven’

In zijn boek 'Een wereld vol patronen' legt Rens Bod (53) glashelder en met grote kennis van zaken uit hoe mensen vanaf het allereerste begin probeerden om de wereld te begrijpen.

[...] ‘Op een gegeven moment, veel later, was ik op een conferentie en sprak wat historici aan. Bestaat zo’n boek? Dat lijkt me zo leuk. En ze zeiden: “Nee… Dat kan nooit iemand in zijn eentje doen.” Dat was voor mij een aanmoediging. Ik dacht: dan ga ik het doen. Eigenlijk is het helemaal niet moeilijk, echt! Het is alleen veel werk. Je leest eerst de secundaire en daarna de primaire bronnen.’

Klik hier voor het hele interview (achter betaalmuur).

Recensie van "Een wereld vol Patronen" door Bart van den Bosch

"Het briljante van Een wereld vol patronen is dat Bod niet alleen allerlei varianten van wissel­werking tussen patronen en principes, tussen empirie en theorie blootlegt, maar ook in kaart brengt waar iets baroks als het Ptolemaïsche beeld van het zonnestelsel wordt gereduceerd tot princi­pes met een sterkere verklarings- of voorspellende kracht. Of hoe in alle uithoeken van de wereld vergelijkbare patronen worden ontwaard en principes worden geformuleerd. Dat hij daarbij ook nog eens culturele factoren die belemmerend of juist stimulerend waren voor het ontstaan of uitblijven van principes of metaprincipes per tijdvak en geografische locatie in zijn beschrijvingen betrekt, vergroot de verklarende kracht van dit boek nog eens extra."

Klik hier voor de hele recensie op Athenaeum.nl

Interview in het Parool van 23 februari over "Een wereld vol patronen"

Het Parool opent het interview met mij over mijn boek met de zin:

"Rens Bod schreef Een wereld vol patronen, een boek over de zoektocht naar kennis waarin Europa, mannelijke wetenschappers en de natuurwetenschappen uit hun centrale positie worden gehaald."

Ook gaat het interview in over de samenwerking tussen de alfa- en de betawetenschappen.

Klik op bovenstaande afbeelding voor een (helaas lastig leesbare) afbeelding van het interview.

Podcast of the interview about "Een wereld vol patronen" is now available

Sinds deze week ben ik een enorme fan van Pompidou (mijn collega's waren dat al). Geen grotere eer dan wanneer je boek zo nauwgezet wordt gelezen en ondervraagd! Dank voor de inspirerende middag in Brussel, Chantal Pattyn en alle anderen van Pompidou! Mijn interview bij de VRT in Brussel is nu beschikbaar als postcast.

U kunt hier het volledige interview beluisteren.

Recensie van "Een wereld vol patronen" door De Leesclub van Alles

"Filosofen, theologen, wetenschappers en existentialistische dromers hebben zich eeuwenlang afgevraagd waarin de mens zich van de dieren onderscheidt. Eén van die eigenschappen, is de volslagen unieke gaven om patronen in de wereld te herkennen en deze met onderliggende principes te verklaren. Het is een praktijk die de mens geen windeieren gelegd heeft, getuige de luxe waarin een steeds groter deel van de mensheid in mag delen, en de indrukwekkende hoeveelheid kennis die in de loop van de eeuwen opgebouwd is."

"Bod plaatst de grote wetenschapsdisciplines – wiskunde, astronomie, natuurkunde, maar ook taalkunde, rechtswetenschap en geschiedenis, onder andere – in een alles overkoepelende historie. Zijn opzet is haast absurd groots. De wetenschapsgeschiedenis van de hoogleraar Digital Humanities bestrijkt een periode van de prehistorie tot ongeveer 1800 (met wat vooruitwijzingen naar de twintigste eeuw), en laat geen beschaving onbesproken. Van de vroegste domesticatie van wilde dieren tot de nieuwste innovatie in astronomische modellen: de Europese, Indische, Chinese, islamitische en Afrikaanse zoektocht naar patronen wordt zij aan zij beschreven. Dat levert interessante contrasten op. Zo was Aristoteles nog van mening dat er een constante kracht nodig was om een lichaam in beweging te houden. Zijn Chinese tijdgenoten trokken daarentegen precies de tegenovergestelde conclusie: een lichaam bewoog, tenzij tegengehouden door een externe kracht. Het zou nog eeuwen duren voordat de Europese wetenschappelijke revolutie diezelfde conclusie zou trekken."

Lees hier de hele recensie.

Uitgebreide recensie van "Een Wereld Vol Patronen" in Trouw door Willem Schoonen

"Hoogleraar Rens Bod klimt op de barricaden voor goed academisch onderwijs en onderzoek. En hij publiceert nu een indrukwekkend boek, een geschiedenis van de kennis die de mens heeft opgedaan sinds hij voet op aarde zette."

"De moderne wetenschap werd geboren in de ­natuurkunde, die in de zeventiende eeuw in Europa tot bloei kwam. In deze zin zitten drie onwaarheden: de wortels van de moderne wetenschap gaan verder terug dan de zeventiende eeuw, strekken zich verder uit dan Europa, en steken niet in de natuurwetenschappen maar in de geesteswetenschappen, de humaniora."

"Dat laat Rens Bod, hoogleraar aan de Universiteit van Amsterdam, zien in een nieuw boek: ‘Een wereld vol patronen’. Het is een indrukwekkend overzicht van de kennisgeschiedenis, vol verrassende wendingen en inzichten. Een boek dat je langzaam moet lezen om ervan te genieten."

Ziehier de volledige recensie.

Beschrijving van "Een wereld vol patronen" in de boekenbrief van VK

"Stephen Hawking had weinig op met de geschiedenis – we besteden er veel tijd aan terwijl het ‘laten we eerlijk zijn, toch grotendeels een geschiedenis van domheid is’. De Amsterdamse hoogleraar Rens Bod, gespecialiseerd in de geschiedenis van kennis, bewijst het ongelijk van Hawking. Hij laat in Een wereld vol patronen zien hoe eeuwenoude kennis nog altijd relevant kan zijn."

Lees hier verder.

Recensie van "Een Wereld Vol Patronen" in Nederlands Dagblad

"Meer dan 40.000 jaar geleden was de mens, homo sapiens, al op zoek naar kennis, probeerde hij iets te begrijpen van de wereld om hem heen. Dat weten we dankzij streepjespatronen op mammoetbotten en -slagtanden die corresponderen met de schijngestalten van de maan. Toen al was de mens dus op zoek naar patronen, en al vrij snel ging hij ook op zoek naar de achterliggende principes, schrijft Rens Bod, hoogleraar aan de Universiteit van Amsterdam, in zijn nieuwe boek Een wereld vol patronen."

Ziehier de link naar de recensie.

Nog een recensie van "Een Wereld Vol Patronen" door Dirk Wolthekker

"Hoe is wat we nu weten wereldwijd en door alle tijden ontstaan en gegroeid? Dat is de grote vraag die Bod probeert te beantwoorden. Hij laat zien dat de dat alle wetenschappelijke disciplines met elkaar zijn verbonden en dat er in andere tijdvakken en andere delen van de wereld misschien wel net zo veel of meer kennis en wetenschap is vergaard dan in Europa wel eens wordt verondersteld."

"Een interessante vraag die Bod opwerpt is de vraag of er naast de overstelpende hoeveelheid kennis uit heden en verleden ook zoiets bestaat als non-kennis. ‘En dan hebben we het niet over mislukte kennis, maar over de vraag of er een demarcatiecriterium bestaat dat kennis van niet-kennis kan onderscheiden, dat wat we tegenwoordig pseudowetenschap noemen.’"

Ziehier de volledige tekst.

Recensie van "Een Wereld Vol Patronen" door Marc van Oostendorp

"Het is een groots boek, onder andere vanwege Bods durf – de durf van het grote gebaar. Want Bod waagt het, nog explicieter dan in De vergeten wetenschappen heel grote lijnen uit te zetten, zonder de nuance uit het oog te verliezen.

Eén zo’n lijn: in de periode tot en met de vroege oudheid waren onderzoekers wereldwijd vooral bezig met het bespeuren van patronen – of dat nu de maancyclus was, de structuur van een werkwoordsparadigma in een vreemde taal of de lengte van de zijden van een gelijkhoekige driehoek.

In de oudheid en wat Bod de ‘postklassieke tijd’ noemt, min of meer corresponderend met wat in het westen meestal de middeleeuwen heet, ontdekt men het ‘principe’ – het inzicht waaruit je patronen kunt verklaren of in ieder geval kunt afleiden – én het feit dat je een aantal principes zelf weer kunt verklaren door eeen groter overkoepelend principe."

Zie hier de volledige recensie.

Interview in de Volkskrant over "Een wereld vol patronen"

"Het vandaag te presenteren boek – Een wereld vol patronen – is in meerdere opzichten grenzeloos. Het toont de verwevenheid van alle wetenschappelijke disciplines, en het laat zien dat zich ook buiten Europa wetenschappelijke revoluties hebben voltrokken."

"Mensen willen niet alleen patronen zien, ze willen ook een verband zien tussen die patronen. Ze gaan op zoek naar verklaringen achter die patronen. Op een gegeven moment ontstaat er een bewustzijn van een principe en wordt dat principe expliciet gedefinieerd. Volgens de Griekse wijsgeer Thales was alles gemaakt uit water. Natuurlijk, zijn verklaring was niet correct, maar de poging om tot een verklaring te komen, was natuurlijk fascinerend. Zo probeerde de Indiase Sanskriet-geleerde Panini een metaregel te vinden voor alle zinsconstructies. Hij wilde alle patronen begrijpen op basis van enkele principes. Dat was een ontroerend moment in kennisgeschiedenis."

Zie hier het hele interview.

"Een Wereld vol Patronen" ("A World of Patterns") will be presented on 23 January 2019

My new book 'Een wereld vol patronen' will be presented on 23 January at 5 pm at the publishing house Prometeus, Herengracht 48, Amsterdam. Interested parties can register via the email-address on the following website.

This book gives an overview of the history of knowledge from a world-wide perspective (discussing the humanities, sciences, jurisprudence, medicine, as well as disciplines that are no longer seen as 'academic'). The book moves both the West and natural sciences from their central positions and discusses how people have searched for patterns and underlying principles in their surrounding world from prehistory to the modern period.